Kendini Sevmek

Toplumda kendini aşırı derecede sevme ve beğenme olarak bilinen narsizmin, gelecekte geniş kitlelerin muzdarip olacağı önemli hastalık riski taşıyan olgular arasında yer alıyor. Kendini sevmek ve narsizm arasında boyut farklı mevcut. Fakat kişilerin kendine duyduğu sevginin yanlış yönelimi, bireyleri narsizm ile karşı karşıya bırakıyor. Bu alanda uzman olan kişiler, narsizmin, aslında kişinin çocuklukta anne ve babasından göremediği sevgi ve ilgiyi başkalarından alabilmek için sürekli bir değerli olma, beğenilme, ilgi görme çabası içinde olması olduğunu ifade ediyor.

Narsistik kişilik bozukluğu yaşayan bireylerin, başkalarının düşünce ve isteklerine gerekli ilgiyi gösteremediklerini ifade eden uzmanlar, onlar için her zaman kendilerinin önemli olduğunu da belirtiyor. Kişinin, çevresini sevmesinin başlangıcının, kendisi sevmekten geçtiği bilinen bir gerçek. Kendini seven bir birey daha özgüvenli ve daha mutlu olarak kişilerin karşısına çıkıyor. Fakat kendini çok sevmek ile başlayan narsizm, hem ilişkileri hem de kişinin yaşantısını olumsuz yönde etkileyebiliyor. Kendini sevme hastalığı olarak da bilinen narsizm hakkında merak edilen pek çok sorunun yanıtını yazımızın devamında bulabilirsiniz.  

Kendini Sevmek Hastalığı

Kendini sevmenin boyutunu değiştiren bir kavram var ki o da kendini sevme hastalığı. Peki, kendini sevme hastalığı nedir? Üstünlük duygusu, beğenilme gereksinimi, hayranlık beklentisi ve empati yapamama, narsistik kişilik bozukluğunun farklı bir deyişle kendini beğenme hastalığının temel özelliklerindendir. Narsist kişiler genellikle insanların takdirini, onayını, sevgisini, beğenisini ve hayranlığını kazanmanın peşinde koşarlar. Aynı zamanda yürekten ve derinden sevemezler ya da üzüntü duyamazlar. Dışarıdan soğuk, mesafeli, kibirli, kendini beğenmiş ve çekici görünen narsist kişinin sahip olduğu görüntüsünün altında, aslında incinmeye karşı aşırı derecede duyarlı, kırılgan, kendine güveninde ve kendine verdiği değerde eksiklikler bulunan bir yapı yatar. Kendini sevme hastalığı tanısı konulan kişilerin yüzde 80’inin erkek olduğunu ifade eden uzmanlar, narsist kişilerin genellikle derin bir boşluk duygusu, can sıkıntısı, iç daralması, hayattan keyif alamama, anlamsızlık ve umutsuzluk yaşadıklarını dile getiriyor. 

Kendini Sevmek Nasıl Olur?

Kendini sevmek, insanın kendisinden hoşnut olduğunu ve kendisi ile ilgili olumlu duygular taşıdığını belirten bir kavramdır. Fakat belli bir zaman kesiti ile sınırlı bir kavram olarak düşünülmemelidir. Peki, kendini sevmek nasıl olur? Kendini sevme kişinin kendisi ile ilgili genel değerlendirmesini, algısını ve inançlarını içeren bir kavram olarak kişilerin karşısına çıkar. Farklı bir deyişle kendini sevme çocukluğun ilk yıllarında şekillenen sonraki yıllarda az çok değişimlere uğrayan ruhsal yapının ürünüdür. Doğal olarak günlük yaşantılar içinde bu durum fark edilir ve zaman içerisinde görünür bir hal alır. Kendini sevme kişinin hem eksiğiyle hem de fazlasıyla kendinde olanlarla barışık olmasıdır. Kendini sevme yetisi sağlıklı gelişen bir kişi için zayıf yönlerini ve güçlü yönlerini ideal şekilde değerlendirebilmek ile sonuçlanır. Kendini sahip olduklarıyla idealleştirmez.  Aksi şekilde zayıf yönlerinin yaşamında kendisine zorluklar çıkaracağının güçlü yönlerinin yaşamını kolaylaştıracağının farkındalığı içerisindedir. Fakat, bunları kendi değerliliği ile özdeşleştirmez. Kendini ideal seviyede sevmeyi başaran kişiler aynı zamanda kendisi dosttur. İnsanın kendisini sevmesini sağlayan sağlıklı bir ruhsal yapı oluşmadığında genelde iki farklı sonuç meydana gelir. Birincisi kişinin kendisiyle ilgili olumsuz, ikincisi ise kendisiyle ilgili abartılı ve görünüşte olumlu değerlendirmelerin, algıların ve inançlarının su yüzüne çıkmasıdır. Kendini sevme, kendinize nezaket, şefkat ve sevgi ile davranma pratiği olarak yorumlanabilecek bir olgudur. Kendini sevmenin bir parçası, kendinin başka hiç kimsenin göremediği ya da asla göremeyeceği kısımlarını gördüğün ve çevrendekilerde büyük olasılıkla tekrar ettiğin düşüncelerin farkına varma eğilimidir. Aynı zamanda bu eğilim kabul ediş ve adapte oluşu da beraberinde getirir. Kendini sevmek, kendinle ilgili sevdiğin şeylere ek olarak, değiştirilmesi gerektiğini düşündüğün yanlarını da kabul etmek anlamına gelir. Kendine yargılama ve kınama ile bakmanın aksine, bireyin kendisini başkalarının onu sevmesini umduğu şekilde sevmektir.

Kendini Sevmenin Narsistlik Boyutu 

Narsist sözcüğünün kökeni Yunan mitolojisine dayanıyor. Mitolojide bu hikaye  kısaca şu şekilde anlatılıyor. ‘Narcissus’, kendisini o kadar çok beğenmektedir ki bir gün bir su birikintisindeki yansımasına bakarken kendisine olan hayranlığından dolayı erimeye başlar. Bunun sonucunda da yok olur. Narcissus’un yok olduğu yerde latince adı narcissus olan bir nergis çiçeği ortaya çıkar. Narsist kişilik bozukluğu, kişinin pek çok  alanda herkesten daha iyi olduğunu düşündüğü, en fazla kendini beğendiği-sevdiği psikolojik bir bozukluktur. Pek çok sıradan bireyin narsist özellikleri olabilir fakat narsist kişilik bozukluğu bundan çok daha ileri bir durumdur. Sıradan kişilerde narsist özellikler zaman zaman ortaya çıkarken narsistik kişilik bozukluğuna sahip olan kişilerde bu durum yaşamın her alanına yayılmış şekildedir. Bu bireylerin narsist özellikleri; hayatları, arkadaşlıkları, karşı cinsle ilişkileri ve günlük hayatlarının her aşamasında fark edilir. Narsist kişilik bozukluğunda kişi dış dünyada hemen her alanda kendini yeterli ve güçlü olarak tanımlar ve buna ek olarak bu tutuma uygun tavırlar sergiler. Aynı zamanda arka planda kendisine verdiği gerçek değer oldukça kırılgandır ve kendini güçsüz hisseder. Kişi sürekli olarak kendini beğenmiş ve kibirli davranışlar sergilerken, bu süreç içerisinde çevresindekilerden her zaman iltifat bekler. Buna rağmen başkalarının duygularını asla önemsemez ve empati kuramaz. Narsist kişiler diğer insanları manipüle edilecek nesneler gibi görür. 

Narsistik Kişilik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Diğer kişilik bozukluklarında olduğu gibi narsist kişilik bozukluğunda da belirtiler sıklıkla gençlik yaşlarının sonları ile yetişkinlik döneminin başlarında kendisini göstermeye başlar. Narsist kişilerde görülen semptomlar hastanın yaşadığı sorunun şiddetine bağlı olarak farklılık gösterir. Narsizmin öne çıkan ana belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir; 

• Başkalarından daha üstün olduğunu düşünmek ve bu anlayışa göre davranmak,
• Kendini diğerlerinden fazla önemli görmek, kibirli tavırlar sergilemek,
• Karşısındaki bireylere karşı empati gösterememek,
• İstediği her şeye sahip olma hakkının kendisinde olduğunu düşünmek,
• Başarısızlıklarını göstermeyip, başarılarını ön planda tutmak, 
• Abartılı başarılara ve yeteneklere sahip olduğu düşüncesine kapılmak, 
• Kendisine hayranlık duyulmasını istemek ve zaman fark etmeksizin ilgi beklemek,
• Küçük başarılarda bile yüksek övülme beklentisine girmek,
• Üst sınıf ve statüde olmaya aşırı derecede takıntılı olmak,
• Daha düşük statüde olduğunu düşündüğü kişilere rahatlıkla üstünlük taslamak,
• Başka insanların her zaman kendisini kıskandığı düşüncesine sahip olmak, 
• Kendisine gerçekleşmesi neredeyse imkansız hedefler oluşturmak,
• Eleştiriye karşı kapalı ve tahammülsüz olmak

Narsizm ve Psikoloji

Narsizm de tıpkı borderline kişilik bozukluğu gibi psikolojik bir rahatsızlıktır. Kişinin kendi ilişkilerine ve en çok da yakınlarına zarar vermesine neden olur. Bunun yanında alanında uzman psikolog, terapist ve psikiyatristlerin desteğiyle çözüm elde edilebilir. Narsizm gibi, kişinin kendisini yüksek oranda sevmesi ve beğenmesinden kaynaklanan rahatsızlıkların temelini oluşturan nedenlere odaklanmak, davranışı değiştirecek alıştırmalar yapmak gibi süreç odaklı çalışmalar yapılır. Narsist kişiler, kendilerinde bir sorun olduğundan şüphe duymazlar. Bu nedenle kendi istekleriyle psikolojik destek almaya yönelmeleri, çok nadir görülen bir durumdur. Genellikle onların narsist kişiliği nedeniyle yaşamı olumsuz etkilenen yakınları psikolojik destek aldığında bu durum fark edilir. Eşiniz, çocuğunuz, ebeveynleriniz, çalışma arkadaşlarınız gibi narsist kişiliği olan yakınlarınız için Ankara psikiyatri desteği almak üzere Tibbipsikoloji.com uzmanlığına güvenebilirsiniz.